Cộng đồng người Hoa Chợ Lớn phát triển mạnh mẻ, đến nay đã không còn gói gọn trong quy mô Sài Gòn nữa, mà đã dần trở thành những Doanh nghiệp lớn nhất trên đất Việt.
 |
| Bí quyết thành công trong kinh doanh của người Hoa là: Phải biết yêu nghề kính nghiệp |
Phải biết yêu nghề kính nghiệp
Trước
năm 1975, người Hoa gốc Minh Hương đã tạo ra những cái tên, cũng là những đỉnh
cao của nghề nghiệp tại Sài Gòn: vua thép, vua gạo, vua bột giặt, vua xà bông,
vua bột mì… Cho đến khúc quanh thời cuộc của ngày thống nhất thì những cái tên
này mới dần bị suy tàn, nhưng lại chuẩn bị cho một cuộc tái sinh…
Và
xuất phát điểm lại từ số không. Có người bắt đầu bằng việc bán một mớ đồ cũ
trên vỉa hè để nuôi mộng lớn như ông Lương Vạn Vinh, ông chủ hiện thời của nước
rửa chén Mỹ Hảo. Có người chuyển từ nghề đông y sang làm giày dép như ông Vưu
Khải Thành của Biti’s. Cũng có người xoay xở với những bạn hàng nhỏ lẻ ở
Campuchia như gia đình ông Trần Kim Thành của Kinh Đô. Hay cũng có người bắt
đầu lại bằng việc đi làm thuê cho một hiệu bánh như ông Kao Siêu Lực, giờ có
một chuỗi cửa hàng bánh hàng đầu là ABC…
Ông Cổ Gia Thọ – Chủ
tịch Công ty Thiên Long nhớ lại câu
chuyện về hai người đàn anh đã
giúp đỡ mình lúc khởi nghiệp: “Chúng tôi gọi anh Lý Ngọc Minh
(Chủ tịch Công ty gốm sứ Minh Long – pv) và anh Vưu Khải Thành là những đại ca
cổ thụ trong cộng đồng doanh
nghiệp người Hoa không chỉ vì khả năng
kinh doanh, mà còn là sự bảo bọc, hướng dẫn anh em làm ăn và luôn sẵn sàng chia
sẻ những khó khăn của nhau nữa…”
Với
ông Cổ Gia Thọ, một trong những ân tình mà ông nhớ là việc ông Vưu Khải Thành
hay tổ chức hội nghị khách hàng, chia sẻ những định hướng, thảo luận việc mở
rộng thị trường… và sẵn lòng để những doanh nhân trẻ hơn, non nghề hơn như ông
Thọ vào tham dự để nghe, để học, để tạo ra những kết nối kinh doanh. Người ta
bảo “thà cho vàng chứ không chỉ đàng làm ăn” nhưng với cộng đồng người Hoa, sức
mạnh tập thể và sự hướng dẫn là một trách nhiệm rất lớn.
“Hai
mươi mấy năm trước, khi tôi còn bập bẹ làm một cơ sở bút bi nhỏ xíu thì anh
Thành đã là người sáng lập và chủ tịch của hội công kỹ nghệ gia quận 6, như một
kiểu hiệp hội doanh nghiệp bây giờ để làm điểm gặp gỡ, kết nối và chia sẻ công
chuyện với nhau. Lúc đó tôi không quen anh Thành, nhưng xin đi sinh hoạt, và
dần dần học được nhiều điều lắm. Chẳng hạn sự thẳng thắn, trung thực và cương
quyết. Trước đây, tôi là người hay rụt rè để ra những quyết định quan trọng
nhưng anh Thành khuyên phải biết nắm cơ hội và chấp nhận những rủi ro, thất bại
nếu muốn làm chuyện lớn…”, ông Thọ kể.
 |
| Ảnh sưu tầm |
Cộng đồng doanh nghiệp người
Hoa vẫn thường nhắc nhở nhau học tập nguyên tắc của hai ông Lý Ngọc Minh
và Vưu Khải Thành trong kinh doanh. Theo đó, nguyên tắc Lý Ngọc Minh là: Đơn giản
mà hiệu quả; An toàn hai lần; Làm cho bằng được; Vui vẻ cởi mở; Hợp tác
chân tình. Nguyên tắc Vưu Khải Thành yêu cầu: Giải phóng tư tưởng; Thực sự
cầu thị; Tích cực tìm tòi; Mạnh dạn sáng tạo; Kiên trì phấn đấu; Không ngại
gian nan; Học tập nước ngoài; Không ngừng vươn lên.
Còn
theo ông Cổ Gia Thọ, một trong những bí quyết thành công trong kinh doanh của
người Hoa là: Phải biết yêu nghề kính nghiệp. Qủa thật, nếu không dốc trọn cuộc
đời cho một công việc mà mình đã chọn, thì không có cách nào tạo ra những đế
chế vững vàng đến mực được gọi là vua của một nghề. Và hiện nay, đã lấp lánh
những ông vua của từng ngành, mà đa phần đều là người gốc Hoa: vua gốm sứ Lý
Ngọc Minh, vua giày dép Vưu Khải Thành, vua bánh Kao Siêu Lực, vua nước rửa
chén Lương Vạn Vinh, vua nhựa Trần Duy Hy, vua vải Thái Tuấn Chí…
Hệ sinh thái kinh doanh của người
Hoa
Khái niệm “hệ sinh thái”
(ecosystem) dùng trong kinh doanh dạo này hay được nhắc đến nhiều thông qua
chuyện người Israel xây nguyên một bệ phóng cho các doanh nghiệp trẻ với định
vị “quốc gia khởi nghiệp” nhưng nếu chịu khó nhìn ngó, thì tự thân các doanh nhân
gốc Hoa ở Việt Nam cũng đã xây nên những nền tảng đáng kể cho công chuyện làm
ăn của họ và con cháu. Họ khởi nghiệp khác với người
Việt, vì có cả một cộng đồng hỗ trợ: bạn hàng cho mua thiếu lâu hơn, các đàn
anh trong nghề chỉ vẽ đôi đường và còn giới thiệu đối tác, người trong tộc luôn
ủng hộ…
Đầu tiên, đó là vai trò
của các bang hội, tức là các “bang” và các “hội”. Không còn là những tổ chức
mang màu sắc chính trị như thời Thiên địa hội của đời trước ông Vương Hồng Sển
nữa, mà những bang hội sau này hoạt
động như những thành luỹ gìn giữ giá trị văn hoá truyền thống của một cộng đồng
người gốc Hoa chung một nguồn cội. Đó có thể là hội quán Phước Kiến của
những người từ vùng giáp ranh Đài Loan sang miền Nam lập nghiệp, có thể là hội
quán Triều Châu (hay Tiều Châu), hội quán Quảng Đông…
Sau
này, ranh giới địa lý của những bang hội này cũng dần xoá nhoà, họ sinh hoạt
chung với nhau nhiều hơn, nhưng vẫn khá kín tiếng và ít giao du với người bên
ngoài. Người bang trưởng, hay hội trưởng, là người đức cao vọng trọng trong
cộng đồng, phải chăm lo nhiều thứ. Thường thì để làm chức này, người ta phải bỏ
ra nhiều tiền để đóng góp cho cộng đồng và thay vì để lấy chức quyền thì họ lấy
cái trách nhiệm và niềm tự hào được đóng góp cho cộng đồng.
Còn
nhớ mỗi năm, khu hội quán Nghĩa An bên cạnh trường tiểu học Chính Nghĩa, quận 5
đều có tổ chức bán đấu giá những cái lồng đèn tuyệt đẹp để lấy tiền chăm lo đời
sống và giáo dục cho con em gốc Hoa. Không giương cờ gióng trống hot boy hot
girl hay trực tiếp truyền hình MC nổi tiếng gì cả, chỉ có những “đại bô lão”
ngồi ghế, con cháu em út quây xung quanh trong một không gian ngập sắc màu,
trang phục truyền thống. Nhưng con số cứ tăng dần, chục triệu, trăm triệu, rồi
một tỉ, hai tỉ đồng được hô lên thu tiền ngay, làm chương trình công khai sổ
sách ngay. Những cái tên khá quen như Trầm Bê hay còn xa lạ như một bà cụ đã
già lắm được cẩn thận ghi chép lại, và họ cũng sẽ là những người được cộng đồng
nhắc đến, được những người trẻ nhìn đó mà làm gương.
Bang
hội này, giống như một lớp màn chắn, không cho những biến đổi quá nhanh của xã
hội xông vào làm hỏng đi truyền thống của họ. Con cháu có thể đi học trường Hoa
ngữ song song với trường Việt ngữ, được dạy những bài vỡ lòng về làm ăn theo
kiểu công tử phải đi cọ thùng, và quan trọng nhất, họ được dạy bởi những bài
học sống động của thực tiễn kinh doanh trong cộng đồng người Hoa.
Duy Khánh / Theo Trí Thức Trẻ
0 Nhận xét