Chuyện từ thiện của một tỉ phú

“Thay mặt cho thế hệ thứ tám của gia đình dòng họ tôi trên đất nước này, chúng tôi sẽ đổ một ít xăng vào chuyến xe bus của các bạn. Gia đình chúng tôi sẽ tạo một quỹ tài chính để trả nợ tiền học cho tất cả các bạn”. - 

Đây là phát biểu của tỉ phú Robert F. Smith, nhà sáng lập hãng đầu tư Vista Equity Partners và là tỉ phú gốc Châu Phi giàu có nhất nước Mỹ hiện nay. Là diễn giả chính trong buổi lễ tốt nghiệp của đại học Morehouse College tại Atlanta thuộc tiểu bang Georgia hồi tuần trước,

Sinh năm 1962 tại Denver, tỉ phú Robert F. Smith, 56 tuổi xuất thân trong một gia đình có cả cha và mẹ đều có học vị tiến sĩ và làm việc trong lãnh vực giáo dục. Robert Smith từng mang ý định theo học kỹ thuật và làm việc tại thung lũng điện tử Silicon Valley khi còn ở bậc trung học. Trong một phát biểu tại lễ tốt nghiệp, ông kể rằng đam mê của ông dành cho kỹ thuật như bán dẫn, điện toán, hóa học… rất lớn trong thời gian đi học. Năm học lớp 11, ông gọi xin thực tập mùa Hè trong một chương trình huấn nghệ của hãng Bell Labs nhưng bị từ chối vì chỉ dành riêng cho sinh viên đại học, ông vẫn không nản lòng, liên tục gọi mỗi tuần trong 5 tháng trời và cuối cùng được nhận vào thế chỗ cho một sinh viên từ đại học MIT không tham gia được. Sau khi tốt nghiệp trung học, Robert Smith theo học tại đại học Cornell thuộc Ivy League và tốt nghiệp kỹ sư Hóa Học. Ông làm việc cho các hãng chế tạo vỏ xe Goodyear Tire, rồi hãng chế biến thực phẩm Kraft, và ông nhận được bốn bằng sáng chế. Quay lại đại học Columbia để theo học Cao Học Quản Trị Kinh Doanh, ra trường ông về làm việc cho hãng tài chính Goldman Sachs trong lãnh vực tài chính và đầu tư vào kỹ thuật cao, tham gia các thương vụ mua bán, sang nhượng các hãng kỹ thuật liên quan đến các tập đoàn lớn của Mỹ như Microsoft, Apple, eBay, Yahoo…

Với kinh nghiệm tích góp được từ những năm làm việc với Goldman Sachs, năm 2000, ông sáng lập và bắt đầu điều hành hãng đầu tư Vista Equity Partners chuyên về đầu tư vào các hãng kỹ thuật, đặc biệt trong lãnh vực nhu liệu, dữ liệu và IT. Như câu chuyện của nhà sáng lập hãng Amazon là Jeff Bezos, người đã từng rời bỏ Wall Street đang khi nắm giữ một vị trí quản trị cao cấp tại một hãng tài chính, là Phó Chủ Tịch tập đoàn D.E. Shaw khi ở tuổi 30 để về lập nghiệp cho riêng mình trong garage, quyết định của Robert Smith rời bỏ Goldman Sachs cũng làm cấp trên và đồng nghiệp, bạn bè ngạc nhiên và can ngăn. Ông bảo rằng ông biết ơn những lời khuyên bảo và sự quan tâm của họ nhưng trong những sự thận trọng của họ, ông tìm thấy sự can đảm cho chính mình, trong sự nghi ngờ của họ ông tìm ra quyết tâm bản thân và trong sự can ngăn của họ, ông tìm ra được tiếng nói của chính mình. Chính vì vậy, chưa đầy 10 năm sau thì Vista Equity Partners đã phát triển mạnh với các thương vụ đầu tư hàng tỉ đô la, mang lại lợi nhuận to lớn cho các nhà đầu tư và rồi liên tục gặt hái những thành công to lớn khác. Chú trọng vào yếu tố con người, dù xuất thân từ các đại học Ivy League danh tiếng, Robert Smith không mướn người theo tiêu chuẩn của Wall Street và các tập đoàn tài chính, đầu tư lớn là luôn nhắm vào các chuyên viên xuất thân từ các “lò” Ivy League, mà ông tìm kiếm và tuyển dụng các tài năng trẻ bất kể họ xuất thân từ môi trường nào. Hiện nay, quỹ đầu tư của ông đang sở hữu trên 50 công ty nhu liệu và có khoảng 60,000 nhân viên trên toàn thế giới, thuộc hãng nhu liệu lớn hàng thứ tư thế giới, chỉ sau Microsoft, Oracle và SAP. Như một điều tất nhiên, ông trở thành một tỉ phú tự tạo dựng sự nghiệp như hàng trăm tỉ phú Mỹ khác đã khởi nghiệp từ tay không. Những người mà vốn liếng của họ không ngoài tài năng và tinh thần khai phóng, dám thực hiện giấc mơ to lớn của mình như Robert. Gia sản của ông hiện nay ước tính vào khoảng 5 tỉ đô la. Tạp chí Forbes đã đưa ông vào danh sách 100 bộ óc kinh doanh vĩ đại nhất, những người có viễn kiến và tạo nên những thay đổi ngoạn mục về kinh doanh, đầu tư và tài chính thế giới.

Robert F. Smith còn được biết đến như một nhà từ thiện hào phóng với quỹ từ thiện Fund II Foundation đã từng hiến tặng ẩn danh cho nhiều tổ chức và cá nhân. Ông cũng hiến tặng cho trường xưa mà ông từng theo học là đại học Cornell số tiền 50 triệu đô la và là nhà tài trợ chính cho bảo tàng viện văn hóa và lịch sử người Mỹ gốc Châu Phi dăm năm trước. Ông cũng là một trong những tỉ phú Mỹ, là tỉ phú da đen đầu tiên đã cam kết hiến tặng một nửa gia sản theo lời kêu gọi của tỉ phú Warren Buffet và Bill Gates qua chương trình The Giving Pledge. Dù lần lượt qua mặt các tỉ phú gốc Phi Châu khác như nhà sản xuất truyền hình Oprah Winfrey và danh thủ bóng rổ Michael Jordan để trở thành tỉ phú da đen giàu nhất hiện nay, ông sống khá thầm lặng và không xuất hiện nhiều nên không được đông đảo người biết đến cho đến khi tài trợ cho hàng trăm sinh viên tại Morehouse như nói trên. Hè năm nay, ông còn bảo trợ và hợp tác cùng nhiều hãng, các tập đoàn lớn để thu nhận hàng ngàn sinh viên có cơ hội được thu nhận vào tập sự trong các tháng Hè, vừa có thêm thu nhập và trang bị thêm kiến thức, kinh nghiệm ngoài học đường. Ông hiện cư ngụ tại Austin, Texas và tổng hành dinh hãng đầu tư của ông đặt tại Denver, Colorado, nơi ông sinh ra.

Tỉ phú Robert F. Smith kết thúc diễn từ của mình bằng lời nhắn gởi đến các sinh viên tốt nghiệp rằng, hãy đáp trả món nợ ân nghĩa kia bằng cách giúp đỡ cho những người khác trong tương lai. Có lẽ đó là lời nhắn gởi đầy lòng từ ái và quảng đại của một người muốn nhìn thấy những điều tốt đẹp được lan tỏa và tiếp nối trong xã hội. Quả thật, đâu cần phải trở thành triệu phú hay tỉ phú để có thể đáp trả lại những ân tình mà người khác và đời sống đã giúp đỡ, ban tặng cho mỗi người.